Odprowadzanie ścieków z domowej instalacji wodno-kanalizacyjnej powinno być przede wszystkim bezpieczne, praktycznie eliminując każde, nawet najmniejsze ryzyko wycieku. Taka sytuacja prawie w każdym przypadku stwarza natychmiastowe zagrożenie skażeniem i to najczęściej nie tylko gleby w ogrodzie czy na posesji, ale często również ujęcia wody pitnej. Usunięcie skutków jest nie tylko trudne, ale i kosztowne, a dodatkowo trzeba liczyć się z wysokimi karami. Najczęściej zdarza się to niestety użytkownikom zbiorników bezodpływowych, szamb betonowych, mających problemy z właściwym dopasowaniem ich wielkości i pojemności. Jest to absolutna podstawa, pozwalająca uniknąć powyższych problemów, dlatego kupując zbiornik, warto kierować się kilkoma sprawdzonymi zasadami jego prawidłowego wyboru. Równie ważna, jak wielkość, jest także jego odpowiednia lokalizacja, zapewniająca w stu procentach bezpieczne użytkowanie, a obie te kwestie regulują odgórnie przepisy obowiązujące w naszym kraju.

Czytaj także: Kupno szamba betonowego – ile komór wybrać?

Prawidłowa lokalizacja szamba na posesji.

Szambo betonowe to praktyczny zbiornik przechowujący przede wszystkim nieczystości w stanie płynnym, dlatego trzeba zadbać o jego właściwą lokalizację minimalizującą możliwość rozszczelnienia się konstrukcji i wspomnianego wycieku. Pierwsze, o czym trzeba pamiętać, to fakt, że można go umieścić jedynie na działce, do której nie został doprowadzony zbiorczy system odprowadzania ścieków, miejski czy gminny i nie planuje się tego dokonać w najbliższym czasie. Dodatkowo taka działka nie może się znajdować na obszarze pod szczególną kontrolą środowiskową i w miejscu narażonym na zalewanie w wyniku działania powodzi lub wód gruntowych.

W kwestii zezwolenia, to szambo o pojemności do 10 m³ nie będzie go wymagało, wystarczy tylko zgłosić fakt jego budowy, w stosownym wydziale architektonicznym swojego urzędu miasta, gminy lub starostwie powiatowym. Do zgłoszenia trzeba jednak dołączyć dokumenty takie jak:

• wniosek, określający zakres robót budowlanych związanych z budową szamba i czas ich wykonania,
• dokument poświadczający prawo własności lub użytkowania nieruchomości, na której zostanie umieszczone,
• plan lub szkic zagospodarowania działki z dokładnie zaznaczoną lokalizacją budowanego zbiornika.

Tutaj właśnie tkwi największy haczyk, bo nie może być ona przypadkowa i przepisy jasno określają, jakie mają być zachowane odległości od granic działki, budynków czy ujęcia wody. Reguluje to rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r związane z budową i usytuowaniem bezodpływowych zbiorników na nieczystości ciekłe. Każdy musi mieć całkowicie nieprzepuszczalne ściany, dno, zamknięcie z otworem do usuwania ścieków oraz system odpowietrzania wyprowadzony na minimum 0,5 metra nad powierzchnię gruntu. Odległość znajdujących się w szambie pokryw i otworów wentylacyjnych musi wynosić:

• co najmniej 15 m od okien oraz drzwi prowadzących do pomieszczeń na pobyt ludzi i do magazynów przechowujących produkty spożywcze,
• co najmniej 7,5 m od granicy drogi, ciągu pieszego i sąsiedniej działki.

Z kolei w zabudowie zagrodowej, jednorodzinnej i rekreacyjnej, odległości te muszą wynosić odpowiednio:

• co najmniej 5 m od okien i drzwi zewnętrznych pomieszczeń mieszkalnych,
• co najmniej 2 m od drogi, ulicy, ciągu pieszego czy sąsiedniej działki.

Wszystkie te przepisy dotyczą szamb o maksymalnej pojemności do 50 m³, montaż większego będzie wymagał niezależnej, indywidualnej ekspertyzy technicznej, wykonywanej najczęściej na wniosek wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Czytaj również: Dlaczego warto kupić i zamontować szambo betonowe.

Jak dobrać wielkość szamba do ilości użytkowników.

Prawidłowy dobór wielkości szamba znacznie ułatwia jego eksploatację, obniżając także jej koszty. Ważne jest więc prawidłowe obliczenie jego pojemności, która powinna zostać dopasowana do liczby domowników, osób z niego korzystających, a każda z nich produkuje średnio około 150 l ścieków dziennie. Dobierając wielkość szamba, trzeba to oczywiście uwzględnić, pamiętając, że może to się zmieniać w zależności od indywidualnych przyzwyczajeń danej osoby. Ilość wytwarzanych ścieków może się zwiększać także z powodu innych czynników, takich jak:

• dodatkowe wyposażenie kuchni lub łazienki, zmywarka czy wanna z hydromasażem,
• częstsze używanie pralki lub innych tego typu urządzeń, mające miejsce w licznych, wieloosobowych rodzinach, co może zwiększyć ilość zużywanej wody do nawet ponad 300 litrów dziennie na osobę,
• sposób podgrzewania wody w gospodarstwie domowym, większe zużycie jest w domu, do którego dostarcza ją np. ciepłownia, mniejsze, jeśli podgrzewamy ją na miejscu np. przy użyciu podgrzewacza czy kotła CO,
• prowadzenie w miejscu zamieszkania działalności gospodarczej, zużywającej duże ilości wody.

Istotne są także obowiązujące przepisy, dokładnie określające, że nieczystości mogą być przechowywane w zbiorniku przez okres od 7 do maksymalnie 14 dni. Po tym czasie rozpoczyna się zazwyczaj proces ich fermentacji, co prowadzi do gromadzenia się niebezpiecznego metanu, który nie dość, że jest bardzo trujący, to jeszcze stwarza poważne zagrożenie wybuchu, zagrażającego zdrowiu i życiu domowników oraz sąsiadów.

Samo obliczenie pojemności szamba (V) jest bardzo proste, wystarczy tylko pomnożyć liczbę domowników (n) przez ilość ścieków wytwarzaną przez jedną osobę (q) i przez czas przebywania ścieków w zbiorniku (t). W wyniku da to wymaganą pojemność wyrażoną w litrach. Przykładowo:

Rodzina składa się z czterech osób, każdy jej członek zużywa 130 litrów wody dziennie, a szambo będzie opróżniane co 10 dni, z zachowanie dwóch dni rezerwy, czyli:

V = n*q*t = 4*130*12 = 6240 litrów.

Wymagana pojemność zbiornika wynosi więc 6240 litrów, czyli 6,24 m³. Ważne jest także, aby pojemność dostosować do możliwości pojazdów asenizacyjnych firmy utylizacyjnej, z których usług będziemy korzystać, tak, by zbiornik dało się opróżnić za jednym podejściem. Pozwoli to uniknąć dodatkowych kosztów, które są zazwyczaj liczone od ilości kursów niezbędnych do wywozu wszystkich ścieków.